Kilka słów o boreliozie, czyli “Wielka przygoda małego kleszcza”
Czy każdy kleszcz ma boreliozę?
Nie. Częstość występowania choroby u kleszczy jest zmienna i zależy od rejonu, w którym mieszkają kleszcze- na leśny terenach północno- wschodniej Polski szacuje się, że około 25 % kleszczy jest zakażonych krętkiem Borrelia. Według raportów WHO najwięcej zachorowań na boreliozę rejestrowano w Rosji, Skandynawii, Ameryce Północnej, Australii i Europie Środkowej.
Gdzie i kiedy można spotkać kleszcze?
Sezon żerowania rozpoczynają w temperaturze powietrza ok 7-10 st C – w Polsce w połowie marca do końca listopada. Bytują głównie w zaroślach, na łące, na terenach leśnych, można je spotkać również w parku. Grasują przyczepione do roślin i czekają aż jakiś osobnik zahaczy się o ich odnóża- w ten sposób wdrapują się na swoją zdobycz. Kleszcze nie skaczą z drzew.
Jak dochodzi do zarażenia człowieka?
Po ukąszeniu skóry kleszcz znieczula miejsce ukłucia, by żywiciel nie czuł jego obecności. Zaczyna tworzyć drobną jamkę w skórze, z której pije krew. W trakcie powiększania tej jamki wydala do środka różne substancje- to w tym właśnie momencie może podać człowiekowi krętka Borelli (jeżeli bakteria znajduje się w jego ciele). Stąd tak ważny jest jak najkrótszy czas ekspozycji na kleszcza- im krócej będzie wczepiony w ciało, tym mniejsze ryzyko, że podzieli się swoją zakażoną wydzieliną.
Co należy zrobić, gdy znajdziemy kleszcza u dziecka?
Należy go jak najszybciej usunąć przy pomocy pęsety bądź zestawu do usuwania kleszczy np. lassa. Nie wolno pokrywać czy smarować wbitego kleszcza żadnymi substancjami- to powoduje, że kleszcz zaczyna się dusić, w obronie wymiotuje do jamki skórnej – czyli w razie, jeżeli mamy kontakt z kleszczem nosicielem – zwiększamy ryzyko zakażenia boreliozą.
Po usunięciu owada rankę należy zdezynfekować.
Czy wielkość kleszcza ma znaczenie?
Nie ważne czy ukąsiła nimfa kleszcza czy dorosły osobnik- każda forma może mieć boreliozę– ryzyko jest podobne.
Czy warto badać kleszcza?
Nie ma takiej potrzeby. Jeżeli wykonamy badanie kleszcza i wyjdzie dodatnie- to wcale nie znaczy, że nasze dziecko ma boreliozę! Bardziej istotne jest dokładne obserwowanie dziecka pod kątem wczesnych objawów a przy jakiejkolwiek wątpliwości – badania serologiczne krwi.
Zatem jakie są pierwsze objawy boreliozy?
Wczesna ostra faza boreliozy może mieć kilka odsłon. Najbardziej charakterystyczny jest rumień wędrujący- okrągła lub owalna plama z przejaśnieniem w środku. Pojawia się w miejscu, gdzie znaleźliśmy kleszcza, ale lokalizacja może być różna. Może to nastąpić 3 – 30 dni po ekspozycji (maksymalnie do 3 miesięcy). Czasem występują ogóle objawy jak gorączka, stan podgorączkowy, bóle mięśniowo- stawowe.
Rzadko spotykaną formą skórnej manifestacji boreliozy jest chłoniak boreliozowy. Ma kształt czerwono –sinego, niebolesnego guzka, pojawia się na małżowinie usznej, brodawce sutkowej lub mosznie.
Czy ta choroba jest groźna?
Nieleczona borelioza może prowadzić do poważnych przewlekłych powikłań. Krętki atakują różne narządy: skórę, stawy, serce, ośrodkowy lub obwodowy układ nerwowy, stąd mnogość objawów i niekiedy trudności z rozpoznaniem.
Jak leczy się boreliozę?
W kuracji stosujemy leki przeciwbakteryjne czyli antybiotyki – czas terapii, rodzaj antybiotyku ustala lekarz w zależności od postaci klinicznej choroby oraz tolerancji leku przez pacjenta
Czy boreliozę da się wyleczyć?
Tak. Przy zastosowaniu prawidłowego leczenia we wczesnych fazach choroby rokowanie jest dobre.