Co to jest za bakteria?

Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowiec ropny, to bakteria bardzo często atakująca ludzki organizm. Zaliczana do tzw grupy A ze względu na swoją budowę (6-12 ziarniniaków ułożonych w łańcuch) i skład ściany komórkowej, bardzo dobrze chroniącej przed atakiem, jak również stanowiącej ich główną broń. U człowieka może wywołać zapalenia gardła, migdałków, zapalenie ucha czy zapalenie skóry i tkanki podskórnej.

Angina? Co to za choroba?

Chyba każdy z nas doświadczył bólu gardła, lecz nie każdy chorował na anginę, czyli zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych o etiologii paciorkowcowej. Objawia się najcześciej silnym bólem gardła w połączeniu z wysoka gorączką, uczuciem osłabienia. Po kilku dniach mogą pojawić się ropne naloty na migdałkach.

Szkarlatyna czy płonica?

To to samo. W wyniku pierwszego w życiu kontaktu z nowym typem paciorkowca (typ białka M) i jednoczesnym braku odporności na jego egzotoksynę, dziecko rozwija objawy infekcji, które określamy tą nazwą. Po około 2- 5 dniach od kontaktu z osobą chorą, nagle u dziecka pojawia się wysoka gorączka, ból gardła, bóle brzucha, czasami wymioty, ogólne osłabienie. Równocześnie z gorączka lub dobę później, na ciele dziecka pojawia się charakterystyczna wysypka, na policzkach obserwujemy rumień płoniczy, na języku występuje typowy biały nalot, który z czasem przybiera kolor ‘malinowy’. Po kilku do kilkunastu dniach trwania choroby może pojawić się łuszczenie skóry. Pediatra w trakcie badania dziecka może stwierdzić cechy zapalenia gardła, powiększenie węzłów chłonnych, stawia rozpoznanie na podstawie typowych objawów klinicznych i rozpoczyna leczenie.

Jak mogę się zarazić?

Od innej chorej osoby- bakteria przenosi się drogą kropelkową.

Jak bakteria mnie atakuje?

Wśród arsenału bakterii można wymienić m.in.

• otoczkę hialuronową-utrudnia nam rozpoznanie tej bakterii jako patogen,
• fimbrie – umożliwiają łatwe przyczepienie się do komórek nabłonka,
• białko M – do tej pory poznano ponad 130 jego typów – blokuje podstawowe reakcje zapalne. Ma również cechy antygenu, co oznacza, że nasze ciało w trakcie próby obrony rozpocznie produkcję specyficznych przeciwciał w kierunku tego konkretnego białka. To właśnie stanowi główną przeszkodę w wytworzeniu ochronnej szczepionki przeciw paciorkowcowi ropnemu- zbyt duża ilość rodzajów białka M
• streptolizyna O – kolejny enzym bakterii o właściwościach antygenu, wykorzystywany w trakcie diagnostyki choroby oznaczamy we krwi tzw. ASO- czyli przeciwciała przeciwko tej substancji
• egzotoksyny pirogenne A- C -jad bakterii , odpowiedzialne za powstawanie wysypki , wysoką gorączkę w trakcie szkarlatyny, również mają właściwości superantygenu , zatem odporność zdobywamy na konkretną egzotoksynę.

Dlaczego dzieci chorują na szkarlatynę a dorośli raczej nie? Przecież to ta sama bakteria??

Zgadza się.
S. pyogenes odpowiada za 15-30 % zapaleń gardła, czyli prawie co trzeci z nas chorował w życiu na anginę, niektórzy z nas chorowali wielokrotnie. Wynika to właśnie z wielu typów bakterii (licznych rodzajów białka M) – ciało wytwarza przeciwciała na białko M tylko takie, z którym miało styczność
Zachorowanie na szkarlatynę wymaga jednocześnie wrażliwości na określony typ paciorkowca i na określony typ jego egzotoksyny pirogennej – ta sytuacja dotyczy zwłaszcza dzieci, których układ odpornościowy dopiero się uczy i stale rozwija.

Jak leczymy anginę/ szkarlatynę?

Bardzo ważne jest prawidłowe leczenie choroby. W przypadku stwierdzenia anginy, szkarlatyny- konieczna jest minimum 10 dniowa antybiotykoterapia. W razie nawrotu, który może zdarzyć się powodu cech opornosci bakterii , ponawiamy kurację w oparciu o inną grupę antybiotyków.

Czy to groźne?

Tak . Nieleczona lub nieprawidłowo leczona choroba może prowadzić do późnych powikłań, które mogą być groźne dla zdrowia. Streptococcus pyogenes powoduje gorączkę reumatyczną, popaciorkowcowe kłębuszkowe zapalenie nerek, choroby ośrodkowego układu nerwowego związane z alergizacją paciorkowcową czy zespół wstrząsu toksycznego w przypadku zakażeń skóry i tkanki podskórnej.

Ale jak to działa?

Penicylina blokuje aktywności enzymów bakteryjnych tworzących ścianę komórkową bakterii, zwiększa się przepuszczalność ściany komórkowej. Takie uszkodzenie prowadzi po pewnym czasie do samostrawienia się przez uszkodzoną bakterię. Układ odpornościowy jest w stanie prawidłowo usunąć osłabione i uszkodzone bakterie.